LOST'un Tadı kaçmadan....

Konu: LOST'un Tadı kaçmadan.... Çarş. Kas. 12, 2008 4:40 pm

Milyonlarca insanın işe / okula uykusuz gözlerle gitmesine sebep olan Lost, şimdiye kadar rahatlıkla bitirilebilirdi. Ama ilk sezonda elde edilen başarı yapımcıların iştahını artırmış olacak ki hikáye uzatıldıkça uzatıldı. Artık, bağımlıların tek umudu büyük bir final. Yapımcılara göre; olanlar bir rüya değil, her şeyin mantıklı bir açıklaması var.

MUSTAFA ÇEVİKDOĞAN*

Lost"un dördüncü sezonu bitti. Türkiye"de henüz gösterilmeye başlanacak olsa da meraklıları bu sezonun bölümlerine -bir şekilde- ulaştılar. Yılbaşındaki grevden dolayı bu sezon sadece 14 bölüm çekilebildi. Gelecek sene ocak ayına kadar da yeni bir bölüm yayınlanmayacak. Dizi formatlarına TV seyircisi az çok aşinadır. "Hafta içi her gün" kuşağı dizilerinde olaylar, bir aile/okul/iş grubu ekseninde döner. Her bölümde karmaşık olmayan küçük bir macera yer alır. Bu tür diziler yıllarca sürdürülebilir. "Her pazartesi sizlerle" kuşağında ise sadece bir olay vardır. Her bölümde yeni bir maceraya başlanmaz, öykü kaldığı yerden devam eder. Bu tür diziler en fazla bir-iki sezon dayanabilir.

Lost"u bu sınıflardan birine sokmak güç. Diğer dizilerdeki -proje ya da bölüm bazlı- doğrusal ilerleme (düğüm-çözüm) Lost"ta dairesel bir hal alıyor. Öykü, uçak kazasıyla tropikal bir adaya düşen 48 insanın kurtuluş serüveni gibi görünse de aslında dizinin tamamında sadece "bir giz" olduğu, dizinin ana kahramanın "adanın ta kendisi" olduğu görülüyor. Her bölümde meselenin bir başka ucundan tutuluyor ve seyircinin eline farklı yapboz parçaları veriliyor. Adanın sırları (Yoksa hayatın sırları mı?) her bölümde biraz daha aydınlanıyor.

"Aydınlanıyor," şimdilik iyimser bir ifade. Yaklaşılmak isteniyor, ama üçüncü sezon sonuna kadar gösterilen 70 bölüm itibariyle bu sırra vakıf olmuş birini bulmak mümkün değil. "Lostie"leri en çok korkutansa senaristlerin de herhangi bir sırra vakıf olmamaları ihtimali.

Adanın dümen suyu

Birinci sezonun ilk bölümünde görülen motiflerin bile bu kadar zaman sonra (yaklaşık 25 uzun metrajlı film süresi) hálá açıklanmaması, insanları artık rahatsız etmeye başladı. Bir sezonda sorulan sorular sonraki sezonda kısmen cevaplanıyor belki ama bu defa yeni bir soru işareti beliriyor, üstelik esas gize dair hiçbir aydınlanma olmadan.

Bu sebeptendir, insanlar hayal güçlerini çalıştırmaya başladı. Ada hakkındaki açıklamalar; Atlantis, UFO"lar, Nuh"un gemisi ve zaman teorileri üzerinde yoğunlaşsa da bunlardan herhangi birine doğru demek için henüz çok erken. Lost"ta şimdiye kadar TV filmciliğinde kullanılmış pazarlama yöntemlerinin üstüne çıkılmadı. İlk sezonlarda sıradan merak öğeleri oluşturuldu, sonraki sezonlarda ise bu öğelerin aslında merak edilecek bir yanı olmadığı görüldü. İlk iki sezonu ayakta tutan "The Others" düğümünün fazla abartılması, seyircide "adam kaçırmadan önce nedense duman çıkarma ihtiyacı duyan insanüstü varlıklar" izlenimi bırakması, buna en iyi örnek. Tabii ki günümüz dizilerinden bir Dekalog(1989) beklemiyoruz ama şov dünyasının uzun yıllardır gördüğü en iyi kurmacalardan birini yakalamış yapımcıların sıradan kamera hileleri ve gereksiz ayrıntılarla diziyi uzatmaları, "Ne yapsak seyrediyorlar," deyip çizgi film kalitesinde görsel efektler kullanmaları, ellerindeki cevheri basit bir TV şovu haline getiriyor. Son yıllarda kalın felsefe kitaplarının arasında renkli tasarımlı "Aliye ve Felsefe" tarzı kitaplar görmeye alıştık. Bu furyanın başını Matrix(1999) çekti. Lost da Matrix"in izinden gidiyor. Ayrıntılardaki, özellikle de isimlerdeki göndermeler dikkat çekici: John Locke, David Desmond Hume, Jeremy Bentham, Minkovski, Faraday karakterlerinin yanında filmdeki kilit isimlerin Jacob, Benjamin ve Aaron olarak seçilmiş olması da gözden kaçmıyor.

Bu tür yapımlarda kişilerin ruhsal çözümlemelerine pek başvurulmaz. Seyirciyi ayakta tutabilmek için kahramanların sırlarını dizinin sonuna açık etmemeleri beklenir. Lost"ta her karakterin hayatı defalarca gösterildi ve sonuçta kahramanlar çekiciliklerini kaybetti. Birkaç istisna dışında 70 bölüm kendini diri tutabilecek yetenekte oyuncunun kadroda olmadığını da belirtelim. İki kutbun başını çekecek isimler olarak planlanan John Locke ve Jack Shephard"dan ne kadar iğrenildiğini görmek için Lost fanlarının hazırladığı yüzlerce siteden birine girmek yeterli.

Lost"u besleyen önemli eserler var. Sineklerin Tanrısı, Oz Büyücüsü ve Alice Harikalar Diyarında göndermeleri zaten filmin içinde yapılıyor ama Frank Capra"nın Lost Horizon(1937) filmi hiç anılmadı. Çin"den havalanan bir uçak, İngiltere"ye giderken kaçırılır ve Tibet yakınlarında düşer. Uçaktaki 6 yolcu kurtarılıp bir "vadi"ye götürülür. Bu vadi, insanların kolay kolay ölmediği, "dertlilere deva hastalara şifa" veren bir yerdir ve kısa süre sonra kaçırılmanın, bu vadiye düşmenin ve kurtarılmanın tesadüf olmadığını öğreniriz.

Lost"un ilham kaynağı

Lost"un sırrını henüz bilmiyoruz ama şimdiye kadar gördüklerimizin büyük bir kısmı Lost Horizon"da olanlarla örtüşüyor. Karakterlerin, detayların bire bir eşleştirmesini yapmak mümkün. Daha da abartırsak, Lost"un Benjamin"iyle Lost Horizon"daki Çeng"in mimiklerinin bile benzeştiğini görebiliriz.

Milyonlarca insanın işe/okula uykusuz gözlerle gitmesine sebep olan dizi, şimdiye kadar rahatlıkla bitirilebilirdi. Ama ilk sezonda elde edilen başarı yapımcıların iştahını artırmış olacak ki hikáye uzatıldıkça uzatıldı. Artık, bağımlıların tek umudu, o herkesin sözünü ettiği büyük final. Yapımcılara göre; olanlar bir rüya değil, her şeyin mantıklı bir açıklaması var.

Senaristleri bekleyen tehlike de bu: Şimdiye kadar her şey güzeldi, güçlü erkekler, güzel kadınlar, bol aksiyon milyonları ekran başında tuttu ama seyirciyi biraz daha afallatmak, bağımlılığı artırmak uğruna dağıtılan senaryo nasıl toplanacak? Özentisiz bir final çekmeleri durumunda başlarına gelecekleri düşünmeleri lazım. Eğer yan öyküleri de içine alacak bir final çekilebilirse her şey bambaşka olabilir.

Konu: Geri: LOST'un Tadı kaçmadan.... Çarş. Kas. 12, 2008 4:47 pm

kesinlikle katılmıyorum ilgimi çekti bu haber sizinle paylaşmak istedim...

Konu: Geri: LOST'un Tadı kaçmadan.... Çarş. Kas. 12, 2008 7:12 pm

hımm gerçekten iyi

emeğe saygı ! +10 rep